Ramiz Mehdiyevin həbsi
Səbail Rayon Məhkəməsi 14 oktyabr 2025-də Ramiz Mehdiyevi 4 ay ev dustaqlığına göndərib. İttihamlar dövlətə xəyanət, hakimiyyəti zorla ələ keçirmə/saxlama və cinayət gəlirlərinin leqallaşdırılmasıdır.
Detallar (qısa):
- Qərar istintaq dövrü üçün verilib; yaşına görə ev dustaqlığı seçildiyi qeyd olunur. Mehdiyev 1995-2019 PA rəhbəri, 2019-2022 AMEA prezidenti olub.
- İş üzrə istintaqın DTX tərəfindən aparıldığı və Mehdiyevin Təhlükəsizlik Şurasının üzvü olduğu vurğulanır.
Niyə önəmlidir:
Ramiz Mehdiyev hakimiyyət daxilində “ideoloq” və “köhnə qvardiya”nın simvolu sayılırdı. Onun həbsi uzun illərdir gündəmdə olan “post-İlham Əliyev” mərhələsi və nəsil dəyişməsi haqda müzakirələrə dinamika qazandırıb. Aydın olur ki, bu, post-İlham Əliyev mərhələsinə keçid yox, mövcud siyasi strukturlar daxilində köhnə təsir dairələrinin zəifləməsidir.
Eyni zamanda, dövlət təhlükəsizlik orqanlarının keçmiş yüksək vəzifəli şəxslərə qarşı addımı Prezident Administrasiyası daxilində güc balansının dəyişdiyini göstərir. Bu hadisə, həm də daxili elita arasında Moskva ilə əlaqələrin nəzarətə götürülməsi kimi yozulur.
“Putin izi” barədə iddialar (rəsmi təsdiq YOXDUR):
Bəzi media və siyasi dairələr yazır ki, Mehdiyevin saxlanılması yayılmış iddialardakı kimi Putindən razılıq alınmaqla baş verməyib. Əksinə, Rusiya prezidenti Vladimir Putin Düşənbədə keçirilən görüş zamanı İlham Əliyevə Mehdiyevin çevriliş cəhdi barədə xəbər ötürüb.
Bu versiyaya görə, Mehdiyev artıq Moskvanın gözündə “problemli fiqur” sayılırdı və Kreml Əliyevə onunla bağlı informasiya verərək, həm öz məsuliyyətini azaldıb, həm də Bakıya jest edib. Rəsmi mənbələr bu məlumatı nə təsdiqləyib, nə də təkzib edib, lakin hökumətyönlü media bu versiyanı geniş tirajlayır.
Bildirilən, amma sübut olunmayanlar:
“Putindən xəbər” versiyası indiyə qədər yalnız anonim mənbələrə istinadən yayılıb. Rusiya XİN, Kreml və Azərbaycan Prezident Administrasiyası bu barədə heç bir açıqlama verməyib.
İstintaq materialları ictimaiyyətə açıq deyil, və Mehdiyevin “pro-rus şəbəkə” ilə hansı əlaqələrinin sübuta yetirildiyi məlum deyil. Bununla belə, yerli media Mehdiyevin Rusiya elmi institutları və biznes dairələri ilə sıx əlaqələrinə, eləcə də uzun illər ərzində Moskva akademik dairələrində nüfuz sahibi olmasına diqqət çəkir.
Müstəqil təsdiqlənənlər:
OCCRP və OC Media Mehdiyevin saxlanılması faktını və ona qarşı irəli sürülən maddələri hökümət mediasına istinadla təsdiqləyir, lakin “Rusiya izi” barədə iddiaları şübhəli sayır. Onlar bildirirlər ki, indiyə qədər bu iş üzrə yalnız məhkəmə qərarları və dövlət mətbuatının açıqladığı məlumatlar rəsmi təsdiq kimi mövcuddur.
Beynəlxalq müşahidəçilər hadisəni Əliyev hökumətinin “daxili müxalif qvardiya”ya qarşı növbəti mərhələsi kimi dəyərləndirir, Moskva amilini isə “ehtimal səviyyəsində” saxlayır.
Əliyev-Putin görüşü: təyyarə böhranı, sanksiya təhdidləri və balans siyasəti
Cabir İmanovun ölümündən sonra: “Özünə və qardaşının ruhuna hörmət elə”
‘Dron divarı’, ‘hibrid müharibə’: Avropalı liderlər Kopenhagendə nə danışıblar
Fon:
Ramiz Mehdiyev 2019-cu ildə hakimiyyətin gənc fiqurlarla əvəzlənməsi prosesini tənqid etdiyi üçün vəzifədən uzaqlaşdırılmışdı. O vaxtdan bəri onun ətrafındakı dairələr, akademik və siyasi fiqurlar təzyiqlərlə üzləşmişdi.
2025-in yayında isə Mehdiyevin bəzi keçmiş köməkçiləri və Akademiyanın əməkdaşları barədə də istintaq başladıldığı bildirilir. Bu fon, onun həbsi ilə bağlı “öncədən planlaşdırılmış siyasi təmizləmə” təəssüratı yaradır.
Nə məlum deyil:
Hazırda ictimaiyyətə açıq heç bir sübut və ya Mehdiyevin ifadə mətnləri açıqlanmayıb. İstintaqın hansı mərhələdə olduğu, digər fiqurların da məsuliyyətə cəlb olunub-olunmayacağı bilinmir.
Rusiya mediası da məsələyə ehtiyatla yanaşır – nə “Kommersant”, nə də “RIA Novosti” hadisəni geniş işıqlandırmayıb. Bu, Kremlin məsafəli qalmaq taktikasına işarə kimi görünür.
Növbəti addımlar:
İstintaqın hansı vaxt ərzində tamamlanacağı bəlli deyil. Əgər ittihamlar sübuta yetirilərsə, Mehdiyevin cəzası uzunmüddətli həbs ola bilər.
Hadisənin daxili siyasi təsiri isə artıq hiss olunur: dövlət mediası “beşinci kolon” və “köhnə sistemin qalıqları” ifadələrini ön plana çıxarıb, yeni güc balansı üçün ideoloji zəmin hazırlayır.
Bəzi analitiklər bu prosesi həm daxili elitanın yenilənməsi, həm də Moskva təsirinə qarşı sərtləşmə kimi qiymətləndirir.
Ramiz Mehdiyevin həbsi